Tai biến mạch máu não hiện nay rất phổ biến và để lại hậu quả nghiêm trọng trong tất cả các bệnh lão khoa. Tai biến mạch máu não tuy chỉ do 2 nguyên nhân chính gây nên, nhưng lại có nhiều yếu tố nguy cơ phối hợp dẫn đến tai biến mạch máu não. Nội dung bài viết này, nhằm chia sẻ tới các bạn thông tin hữu ích để phòng bệnh tai biến mạch máu não hiệu quả.
Tắc nghẽn và vỡ mạch máu não gây nên tai biến mạch máu não (minh họa)
Hai nguyên nhân chính dẫn đến tai biến mạch máu não
1.Chảy máu não do mạch máu não bị vỡ: Khi động mạch máu não bị vỡ hay rò gỉ, máu thoát ra khỏi lòng mạch hình thành cục máu đông gây chèn ép tế bào não, khiến các tế bào não bị tổn thương dẫn đến hoại tử. Vỡ mạch máu, nguyên nhân có thể gây ra do các bệnh như cao huyết áp, do chấn thương vùng đầu hoặc chứng phình động mạch.
2.Tắc mạch máu não: Đây được coi là nguyên nhân phổ biến nhất của tai biến mạch máu não, nguyên nhân này gây nên khoảng 85% các cơn đột quỵ. Tắc mạch máu não dẫn đến thiếu máu cục bộ, suy giảm nghiêm trọng lưu lượng máu cung cấp cho não. Những tắc nghẽn này thường do cục máu đông được hình thành trong các động mạch não hoặc từ các động mạch khác bị cuốn vào dòng máu cung cấp não bộ. Cục máu đông này được hình thành do các bệnh lý bệnh tiểu đường gây xơ vữa động mạch, mảng bám.
Các nguyên nhân gây nên tai biến mạch máu não có thể do kết quả của nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp lại. Các yếu tố nguy cơ này có thể thay đổi được, có thể không thay đổi được.
a.Nhóm nguy cơ không thể thay đổi
-Tuổi tác: sau 55 tuổi có tần suất tai biến mạch máu não tăng, tuy nhiên số ca đột quỵ trước tuổi 65 có đến ¼ số bệnh nhân. Độ tuổi trung bình mắc bệnh từ 50-70 tuổi, nhiều nhất là 75 tuổi trở lên.
-Giới tính: tỉ lệ nam giới mắc bệnh nhiều hơn nữ giới, nhưng trên 65 tuổi thì phụ nữ dễ mắc đột quỵ hơn nam giới.
-Chủng tộc: nguy cơ tai biến mạch máu não ở người da đen>da vàng> da trắng
-Tiền sử có đột quỵ não hay cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua. Cũng như tai biến mạch máu, thiếu máu cục bộ thoáng qua cũng do cục máu đông hay mảng vụn xơ vữa gây nên. Cũng có thể được xem như trường hợp khẩn cấp như các loại khác của đột quỵ, là dấu hiệu sớm cảnh báo tai biến mạch máu não trong tương lai.
- Di truyền: nguy cơ tai biến tăng cao nếu trong gia đình có người từng bị đột quỵ.
b.Những nguy cơ có thể thay đổi được
-Cao huyết áp: gây xuất huyết do vỡ mạch máu. Giảm huyết áp có thể giảm nguy cơ tai biến mạch máu não.
-Hút thuốc lá: nghiện thuốc lá tăng nguy cơ cao gấp 3 lần so với người không hút. Hút thuốc lá gây ảnh hương tới huyết áp, đẩy nhanh quá trình xơ vữa mạch máu, hình thành cục máu đông… vì vậy cần bỏ ngay thuốc lá.
-Bệnh tiểu đường: làm tăng xơ vữa động mạch dấn đến tăng nguy cơ tai biến mạch máu não cao gấp 2-4 lần bình thường.
-Các bệnh lý của tim mạch (rung nhĩ, bệnh van tim, nhồi máu cơ tim...) làm hình thành cục máu đông theo dòng tuần hoàn gây tắc mạch máu não.
-Hẹp động mạch cảnh do dị dạng mạch máu não.
-Các bệnh lý về máu
+Bệnh hồng cầu hình liềm: ở người bình thường, hồng cầu hình đĩa lõm 2 mặt với hình dạng này hồng cầu dễ dàng di chuyển ngay cả trong những mạch máu nhỏ nhất. Nhưng ở một số người, hồng cầu lại có hình liềm làm cho hồng cầu khó di chuyển và dễ kết thành khối trong lòng mạch.
+Bệnh lý đa hồng cầu: làm chậm dòng máu dễ hình thành cục máu đông.
+Bệnh lý tăng đông máu : ở người này, dễ hình thành cục máu đông hơn người bình thường.
Tuy có nhiều yếu tố dẫn đến tai biến mạch máu não, nhưng đa phần là những yếu tố có thể thay đổi các thói quen sinh hoạt hằng ngày và điều trị tốt các bệnh lý khác như tăng huyết áp, đái tháo đường ... có thể giảm thiểu tỷ lệ dẫn đến tai biến mạch máu não.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét